گردشبان (gardeshban.ir) :
ملایر دومین شهر بزرگ استان همدان از ترکیب دو واژه «مال» و «آگر» تشکیل شده که به معنی سرزمین آتش است. بررسی تپه نوشیجان٬ آتشکده و قلعهای باستانی در ۱۵ کیلومتری غرب ملایر با کاوشهای باستانشناسان در این تپه باستانی موجب شناسایی سه طبقه شده است که طبقه اول را به مادها، طبقه دوم را به هخامنشیان و طبقه سوم را به ساسانیان نسبت میدهند.
این شهر به عنوان شهر ملی مبل و منبت در لیست شهرهای صنایعدستی کشور ثبت شده است. همچنین انگور ملایر به عنوان پنجاه و سومین میراث مهم کشاورزی جهان در سازمان فائو و ملایر به عنوان شهر جهانی انگور به ثبت رسیده است.
شهر امروزی ملایر در ۱۲۲۴ هجری قمری به دستور فتحعلیشاه قاجار توسط فرزند وی محمدعلی میرزا دولتشاه، والی کرمانشاه، بنا نهاده شد و شیخعلی میرزا به پاس قدردانی از دولتشاه، این شهر را «دولتآباد» نامید. دولتآباد مرکز ولایت ثلاث بود. اصطلاح ولایت ثلاث در تقسیمبندیهای کشوری دوره ناصرالدینشاه قاجار ایجاد شد و شامل دولتآباد (ملایر)، نهاوند وتویسرکان میشد. ملایر شهری حاکمنشین بود و کلیه دفاتر دولتی و اداری ولایت در این شهر متمرکز بودند.
در این دوره شهرسازی در ملایر تحت تأثیر سبک معماری اصفهانی قرار گرفت و با احداث بلوار و خیابانها سبک تازهای در شهرسازی به وجود آمد که شهر ملایر نیز تا اواخر دوره قاجار تحت تأثیر این سبک قرار داشت. از جمله خانههای قدیمی ساخته شده در این دوره میتوان به خانه لطفعلی خان، خانه منصوری، خانه بابایی، خانه شیرزادی و خانه محمدباقر محسنی اشاره کرد.
چمدان