آیینه خانه مفخم بجنورد از بناهای دوران قاجار+ تصاویر

آینه‌خانه مفخم یا دارالحکومه سردار مفخم از بناهای دوره قاجار در شمال شهر بجنورد است.

کد خبر: ۳۵۴۶۸

تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۹-1399 October 18

این بنا از آثار منحصر به فرد عصر ناصری در شمال خراسان است که در گذشته داخل باغ بزرگی قرار داشته و همراه با ابنیه دیگر از جمله عمارت مفخم , دروازه ورودی حوض خانه , باغ فواره و کلاه فرنگی دارالحکومه مفخم را تشکیل می داد.

عمارت کلاه فرنگی این بنا بر اثر زلزله شدیدی که در بجنورد رخ داد، تخریب شد.هم اکنون تنها آیینه خانه و عمارت مفخم آن به جای مانده است .

بنای آیینه خانه مفخم به شماره ۳۱۱۶۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .

بانی این اثر یارمحمدخان سهام الدوله بجنوردی معروف به سردار مفخم و معمار آن احتمالاً ممتحن الملک شقاقی بوده است که پس از تحصیل در مدرسه دارالفنون به دستور ناصرالدین شاه جهت گذراندن تحصیلات عالیه در رشته معماری به فرانسه اعزام و پس از بازگشت به کار احداث کاخ های بزرگان گمارده شد .

تالار آیینه که محور اصلی این ساختمان است در طبقه دوم قرار گرفته و از طریق ۲ رشته پلکان انتهای شرقی وغربی و راهروی طبقه اول قابل دسترسی است.

این اتاق، ۳ درب از جنس چوب صندل دارد که با استخوان ترصیع شده اند. در ازاره تالار سنگ مرمر مرغوب به کار رفته و از بالای سقف آن آیینه کاری شروع شده و تمام بدنه و سقف تالار را در بر گرفته است.

در این آیینه کاری ها ۱۷طرح مختلف شامل طرح های زیبای هندسی و گیاهی، طرح چهلچراغ ها که در وسط اتاق آویخته بوده اند و نیز نمای بیرونی آیینه خانه به طرز استادانه ای اجرا شده است .

ویژگی های معماری بنا

مصالح به کار رفته در این بنا شامل آجر , ماسه , آهک و گچ بوده , جهت رعایت اصول معماری در زیرسازی و پی این بنا از سنگ استفاده شده , همچنین چوب ارس به صورت عمودی و افقی نیز به منظور استحکام بنا به کار رفته است .

این بنا دارای پلانی آزاد بوده , رعایت نظام هندسی , وجود تقارن و الهام پذیری از معماری غرب (به عنوان مثال استفاده از کاشی هفت رنگ ) در ساخت آن به وضوح مشاهده می شود .

ساختمان دارای سه درب ورودی در اضلاع شمالی (ورودی اصلی) , غربی و شرقی می باشد که هر سه به راهرویی در طبقه اول منتهی می شود . در یک طرف این راهرو حجره و در سوی دیگر چهار اتاق قرار دارد .

در دو انتهای راهرو نیز پلکان هایی تعبیه شده است که به طبقه فوقانی جایی که تالار آیینه در آن واقع شده , ختم می شود . طبقه دوم نیز شامل چهار اتاق و تالار آیینه می باشد.