بناهای تاریخی؛ ناملموس‌ترین میراث ملموس

میراث ناملموس زاییده‌ اعتقاد و باور انسانی است که بخش زیادی از عمر خویش را در میراث ملموس«ساختمان‌ها» سپری کرده و در واقع به دلیل آنکه رویدادهای تلخ و شیرین بسیار«میراث ناملموس» در مکانی خاص برای افراد جامعه رخ داده، توامان تداعی کننده‌ی مواریث ارزشمند ناملموس می‌باشد و از این جنبه نیز برای مردم یک کشور و حتی جهان بسیار ارزشمند است.

کد خبر: ۵۹۶۳۸

تاریخ انتشار : يکشنبه ۱۲ شهريور ۱۴۰۲-1402 June 12

گردشبان (gardeshban.ir) :

امروز از عمر زمین و زندگی بشر مدت‌های بسیار مدیدی سپری شده است و شاید این روند میلیون‌ها سال دیگر نیز تداوم داشته باشد. در عصر سنگ که غلبه مصالح، دست افزارها، سلاح‌ها و سایر الزامات زندگی بشر از سنگ بوده است تا این دوران که عصر تکنولوژی نام گرفته و می‌رود هوش مصنوعی آن را به سیطره مطلق خویش درآورد و مواریث بسیار ارزشمندی شکل گرفته که فراوان برای بشر گرانبها است.

اگر چه زندگی امروز مدیون تکنولوژی می‌باشد، اما رفاه و آسایش ظاهری که زاییده پیشرفت در زمینه‌های مختلف علمی و فن آوری است، هرگز انسان امروز را اقناع نکرده است و همچنان با گوشه چشم خویش به افق‌های دوردست نظاره داشته، لیکن هرگز گذشته خویش را نیز به فراموشی نسپرده و تا آنجا که برایش امکان پذیر بوده در مراقبت از میراث ارزشمند کهن طبیعی و مصنوعی خویش سخت کوشیده است.

چه بسیار میراث ناملموس بشر که در بطن میراث ملموس شکل گرفته و گاهی بر عکس این رویه، میراث ناملموس، میراث ملموس را رقم زده است.

سنگ، سیمان، چوب، آجر، ساروج و سایر مصالح مشابه آنگاه که در کنار هم با ابتکار و خلاقیت استادکارانی خوش ذوق و قریحه به سازه‌ای فاخر تبدیل شده، با گذشت زمان میراث‌ملموس جامعه بشری را شکل داده که در این روزگار و بر اساس قوانین و مقررات، ملاحظات و صرفه ‌ای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، صیانت و مراقبت از آن(با نگاهی کم و بیش مشابه) سرلوحه برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات کشورهای جهان از جمله سرزمین تمدن ساز ایران قرار گرفته است.

بپذیریم یا نه، اکنون بناهای تاریخی یکی از معیارهای تمیز و حتی برتری کشورها از یکدیگر است، بگونه‌ای که ساختمان‌های شاخص بخصوص آن هنگام که به ثبت در فهرست میراث‌جهانی یونسکو مفتخر باشند نماد آن سرزمین قلمداد می‌شوند؛ تخت جمشید، ایران را در ذهن تداعی می‌کند، آنگونه که اهرام ثلاثه مصر باستانی را. دیوار بزرگ عجیب تاریخی جهان، چین و برج ایفل ناخودآگاه فرانسه را.

امروز در کنار سایر عوامل تاثیرگذار اگر چه صنعت گردشگری مهمترین عامل در حفظ و حراست از مجموعه‌های تاریخی است، اما نمی‌توان عامل هویت ملی را نادیده گرفت و به راحتی از آن عبور نمود؛ هویت ملی در عین رقابت با اقتصاد، دوشادوش آن زمینه حراست از بناهای تاریخی را فراهم آورده و بر اعتبار آن می‌افزاید.

ورای آنچه بیان شد عامل مهم دیگری که بر اهمیت ساختمان‌ها می‌افزاید، میراث ناملموس اعم از سنت‌ها، آیین و آداب و رسومی است که از نسل‌های گذشته به دست ما رسیده، در بستر زندگی روزمره آن دوران و در مکان‌های خصوصی و عمومی ایشان شکل گرفته و به بالندگی رسیده است؛ نیایش‌ها، جشن‌ها و سوگواری‌ها علاوه بر فضاهای باز به یقین در مکان‌های سرپوشیده از قبیل کاخ‌ها، قلعه‌ها، مساجد، کلیساها و خانه‌های شخصی برگزار شده و با تداوم و استمرار آن به وسیله انسان امروزی در برخی از موارد تنها به روزرسانی شده است.

میراث ناملموس زاییده اعتقاد و باور انسانی است که بخش زیادی از عمر خویش را در میراث ملموس(ساختمان ها) سپری کرده و در واقع به دلیل آنکه رویدادهای تلخ و شیرین بسیار(میراث ناملموس) در مکانی خاص برای افراد جامعه رخ داده، توامان تداعی کننده مواریث ارزشمند(نا)ملموس می‌باشد و از این جنبه نیز برای مردم یک کشور و حتی جهان بسیار ارزشمند است.

آنچه مبرهن است دلایل حفظ، پاسداشت و احیاء بناهای تاریخی بر دلایل عدم توجه به آن برتری مطلق دارد و در واقع تنوع علل می‌تواند ذائقه متفاوت و سخت‌پسند صاحبان بناهای تاریخی(حتی وراث) را به مراقبت از آن ترغیب کند؛ امیدواریم که با حمایت‌های تاثیرگذار دولت و ملت در برهه کنونی از ادوار زندگی بشر بتوانیم همچون امانتداری امین، امانت آیندگان را سالم به دست ایشان رسانده و آنگاه که به تاریخ می‌پیوندیم، میراثی ارزشمند از خود به یادگار بگذاریم؛ ملموس یا ناملموس آنچنان تفاوتی نخواهد داشت، اما بی‌تردید پسوند نیکو داشتن به (ص) ثواب نزدیکتر خواهد بود.

محمدرضا امیری نژاد، سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی استان گیلان

برچسب ها:

تکنولوژی گردشبان میراث ناملموس بناهای تاریخی ناملموس‌ترین میراث ملموس

بازدید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی خبرنامه

مطالب مرتبط